De adviseur als tijdelijke gast
- jorritstevens
- 5 jun
- 3 minuten om te lezen
Over taal, macht en gastvrijheid in het adviesgesprek
“Je betreedt niet het huis van je eigen denkraam, maar het taalhuis van de ander.”— LinkedIn-post, Jorrit Stevens
Een organisatie vraagt om advies. Jij wordt uitgenodigd, soms zelfs nadrukkelijk verzocht, om mee te denken, te kijken, te helpen. En voor je het weet, sta je binnen.Met je taal. Je ervaring. Je modellen. Je vragen.
Maar wat als adviseren niet begint met binnenkomen, maar met wachten op de drempel? Wat als je geen gids bent, geen expert, geen trainer, maar gewoon: gast?
Wat als de adviseur slechts gast is?
In Denkadviseren is de adviseur geen kapitein van het veranderproces. Geen projectarchitect. Geen psycholoog met tips.
De adviseur is tijdelijk. En dus: kwetsbaar.
Je verschijnt,
– in andermans werkelijkheid
– in andermans taal
– soms zelfs: in andermans stilte
En je weet dat je ook weer zult verdwijnen.
Zonder sporen.
Zonder model.
Zonder dat je er iets hebt gedaan
– behalve: aandachtig aanwezig zijn. In taal. In betekenis.
De taal van de ander betreden – als bezoeker
De Franse denker Jacques Derrida schreef over hospitalité, gastvrijheid.Niet als beleefdheid, maar als fundamenteel ethisch gebaar.
De ware gastvrijheid, zegt hij, is het vermogen de ander binnen te laten zonder voorwaarden vooraf.
Niet: “je mag hier zijn, als je je aanpast.”
Maar: “je mag hier zijn, en ik weet niet wat je zult meebrengen.”
De adviseur als gast doet hetzelfde. Hij stelt geen eisen aan het gesprek. Hij betreedt het taalhuis van de ander - met schoenen uit, bij wijze van spreken.
Macht en asymmetrie in het adviesgesprek
In veel adviesrelaties zit een onuitgesproken hiërarchie. Degene die vraagt, veronderstelt minder te weten. Degene die adviseert, spreekt vaak vanuit expertise.
Maar wie bepaalt of er een probleem is? Wie bepaalt welke woorden ervoor gebruikt mogen worden?
De adviseur die taal serieus neemt, weet: de eerste macht ligt in het benoemen.
Daarom is Denkadviseren geen invulling, maar onthulling.
Geen sturen, maar luisteren.
Geen ordening, maar ontvankelijkheid.
Gastvaardigheid: meer dan gastvrijheid
In Denkadviseren spreken we niet alleen over gastvrijheid,maar over gastvaardigheid. Gastvrijheid kennen we allemaal, nou gastvaardigheid is eigenlijk de tegenhanger daarvan maar dan dus aan de gast-kant. De 'vreemdeling' die je tijdelijk bezoekt.
Gastvaardigheid is niet vanzelfsprekend.Het is niet de beleefde glimlach of de koffie op tafel. Het is het vermogen om te werken met de spanning van de ontmoeting.
De adviseur is geen vriend. Geen redder. Maar ook geen neutrale passant.
Hij is een tijdelijke gast, maar wel een gast die als het ware weet wat taal doet. Die merkt dat vragen asymmetrie oproepen. Dat luisteren een machtspositie kan zijn. Dat zwijgen niet neutraal is.
Gastvaardigheid is het vermogen om al die krachten niet weg te poetsen, maar ermee te werken.
Om aanwezig te zijn, niet ondanks de spanning, maar dankzij de betekenis ervan.
Gastvrijheid | Gastvaardigheid |
Open deur | Doordachte ontvangst |
Onvoorwaardelijk welkom heten | Bewust omgaan met asymmetrie, taal en macht |
Gast = welkom | Gast = mogelijk spiegel, mogelijk verstorend element |
Ethische houding | Ethisch én professionele vaardigheid |
Ruimte bieden | Ruimte kúnnen bieden, ook als dat ongemakkelijk is |
Gastvrijheid is geen open deur, maar een precieze uitnodiging
Gastvrijheid betekent niet: "kom maar binnen." Het betekent: ik maak ruimte voor wat ik nog niet ken.
Als denkadviseur ben je dus niet beleefd, maar beschikbaar.
Niet professioneel, maar aandachtig aanwezig.
Je stelt vragen niet persé om antwoorden te krijgen. Je laat taal klinken om ruimte te maken. En soms ben je stil, omdat de ander al genoeg spreekt.
Voorbeeld: tussen de drempel en het woord
Een adviseur zegt:
“Wat is het nou echt waar je tegenaan loopt?”
De directeur fronst.
“Ik weet het eigenlijk niet precies. Misschien is het er niet echt. Maar toch is er iets.”
De adviseur zwijgt. En in dat zwijgen verschijnt iets.
Niet het antwoord, maar de ervaring dat er ruimte is voor wat nog niet gezegd kon worden.
Denkadviseren als ontvangend werken
Denkadviseren is geen aanpak. Geen instrumentarium. Geen spoorboekje.
Het is een houding. Een verschijningswijze. Een taalgebeurtenis.
Als adviseur ben je te gast in het verhaal van de ander. En je weet: misschien mag je iets aanraken. Misschien vraagt de gastheer je om iets te laten kantelen. Maar daarna ga je weer.Zonder iets achter te laten behalve: taal die iets openbrak.
Wil jij tijdelijk gast zijn in de taal en het denken van een ander?
Wil jij leren om je gastvaardig op te stellen als adviseur?
In september start de nieuwe editie van de Leergang in Denkadviseren: voor leiders, adviseurs en begeleiders die willen leren werken vanuit aandacht, betekenis en taal. Niet vanuit macht, modellen of methoden.
🔹 Vraag een kennismakings- en intakegesprek aan (vrijblijvend en gratis)
🔹 Lees meer op www.DENKADVISEREN.NL
Comments